Budynek Wydziałów Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego

Ulica Dobra 55
Autorzy: Kuryłowicz & Associates; zespół autorski: Stefan Kuryłowicz (1949-2011), Ewa Kuryłowicz, Maria Saloni-Sadowska, Piotr Kuczyński, Olga Kanecka, Piotr Wilbik, Michał Tatjewski, Małgorzata Krukowska, Magdalena Iżewska, Karina Kowalewska, Fryderyk Szymański, Krystyna Tulczyńska, Dariusz Gryta, Weronika Królikowska, Damian Zygma, Tomasz Petrów, Anna Wojcieszek, Dominik Roczan, Anna Nowokuńska
Inwestor: Uniwersytet Warszawski

W 2021 roku zakończył się drugi i ostatni etap budowy dużego gmachu Wydziałów Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej. Zajął kwartał ulic Dobrej, Lipowej, Browarnej i Wiślanej o powierzchni 8,5 ha. Inwestycję poprzedził konkurs architektoniczny, który wygrał zespół z pracowni Kuryłowicz & Associates. Nowa zabudowa ma 42 617 metrów kwadratowych powierzchni użytkowej. Uniwersytet Warszawski zmieścił na niej między innymi: 92 sale dydaktyczne, 39 pomieszczeń naukowo-badawczych, 7 sal konferencyjnych, jedną multimedialną. Są też przestrzenie wypoczynkowe oraz taras z zielenią na dachu. Główne wejścia do nowej części, z wygodną i dobrze wkomponowaną rampą, znajduje się u zbiegu ulic Browarnej z Lipową. Wielokondygnacyjny hol z piramidą żółtych schodów łączy symbolicznie i optycznie nową zabudowę na Powiślu z zabytkowymi obiektami głównego kampusu uniwersyteckiego na Skarpie Warszawskiej. Od strony ulicy Lipowej zlokalizowano ciąg czytelni wszystkich katedr i instytutów. Przez transparentne ściany od północnej strony holu przestrzeń przenika się z wewnętrznymi dziedzińcami. Zdobią je ogrody tematyczne: germański, afrykański, europejski, azjatycki. Można je podziwiać z klatek schodowych, które łączą czytelnie z odpowiednim instytutem lub daną katedrą. W budynku zastosowano różne rozwiązania energooszczędne. Panele fotowoltaiczne i pompy ciepła współpracują z gruntowym wymiennikiem ciepła. Budynek spełnia wszystkie kryteria projektowania uniwersalnego i łatwej dostępności dla wszystkich.

Fot. Nate Cook

Sauna Wisła

Port Czerniakowski
Autorzy: Patwater; Kwadratura; zespół autorski: Agnieszka Bojdecka, Paweł Kubacz, Marek Piwowarski, Barbara Śliwowska
Inwestor: Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Miejska Sauna Wisła powstała ze środków Budżetu Obywatelskiego. Pomysł zgłosił Filip Pelc. Obiekt ma dwa pokłady. Stoi na stalowym pontonie pływającym. Jest wpisany do rejestru polskich statków żeglugi śródlądowej. Sauna pływająca została zbudowana w Porcie Żerańskim, a następnie odholowana do Portu Czerniakowskiego. Latem ma cumować przy śródmiejskich bulwarach nad Wisłą. Sauna ma elewacje z drewna, taras na dachu z desek modrzewiowych. Na pomost pływający schodzi się po 12-metrowym trapie prowadzącym z nadbrzeża. Obiekt spinają z lądem dwie sztywne cumy ze stali montowane do uchwytów. Sauna jest całoroczna, otwarta codziennie od godziny 6 do 24. Można z niej także korzystać bezpłatnie. Rezerwacje robi się online. Autorzy z pracowni Kwadratura określają swoją realizację jako architekturę mobilną: „Zaprojektowaliśmy obiekt pływający, wykonany z elementów metalowych oraz wykończony drewnem. Kadłub, słupki i górny pokład są ze stali, konstrukcja ścian, elewacja zewnętrzna i wykończenie wewnętrzne ścian – drewniane. Statek można odholować w inne miejsce, które pozwoli korzystać z sauny w zupełnie nowych, zaskakujących przestrzeniach. Saunę można całkowicie zdemontować, nadaje się w 100% do recyklingu”.

Fot. Piotr Krajewski, m.st. Warszawa

Dom Ronalda McDonalda

Ulica Księcia Trojdena 2B
Autorzy: AFP Architekci, Tomasz Flejterski, Alicja Szojda
Inwestor: Fundacja Ronalda McDonalda

Dom Ronalda McDonalda mieści się w prostej, ale wyrazistej bryle o zróżnicowanej wysokości. Część wyższa ma trzy kondygnacje. Przylega do niej część niższa, parterowa. Na jej dachu został urządzony taras z zielenią, który jest dostępny z sali wielofunkcyjnej na pierwszym piętrze. Wejście główne znajduje się w podcieniu w narożniku. W centralnej części budynku mieści się wygodna klatka schodowa. Z góry wpada do niej światło naturalne przez świetlik dachowy. Na pionowej ścianie klatki schodowej stoją wielkie regały z książkami. Dom oferuje bezpłatne noclegi rodzicom dzieci leczonych w pobliskim Dziecięcym Szpitalu Klinicznym im. Józefa Polikarpa Brudzińskiego. Każdy z 25 rodzinnych apartamentów jest w pełni wyposażony, ma własną łazienkę. Goście mogą korzystać z dużej, wspólnej kuchni na parterze i jadalni z tarasem. W części niższej mieści się punkt przedszkolny ze strefą zabaw i zewnętrznym placem zabaw. Obiekt nominujemy w dwóch kategoriach: jako architekturę użyteczności publicznej, ale także mieszkaniowej. Z formalnego punktu widzenia jest to obiekt zamieszkania zbiorowego. Z jego oferty nie każdy może jednak skorzystać. Jest dostępny tylko dla rodziców lub opiekunów pacjentów leczonych w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym. Pobyt gości jest bezpłatny.

Fot. Piotr Krajewski

Wileńska Express

Ulica Wileńska 14 A
Autorzy: AMC – Andrzej M. Chołdzyński; Andrzej Chołdzyński, Artur Chołdzyński (współpraca autorska); współpraca: Joanna Andronik, Tomasz Birezowski, Tomasz Bursno, Artur Caban, Piotr Dynowski, Radosław Gawryś, Aneta Kuć, Leszek Lubański
Inwestor: Bouygues Immobilier Polska

Osiedle Wileńska Express powstało między aleją Solidarności a ulicą Wileńską. To rejon zaplecza dawnego Dworca Kolei Petersburskich. Architekci zaprojektowali Wileńską Express w układzie grzebieniowym na planie zbliżonym do litery E. Osiedle składa się z trzech budynków o nieregularnym kształcie i zróżnicowanej wysokości od 4 do 8 pięter. Pomiędzy nimi są rozplanowane przestrzenie wspólne dostępne publicznie oraz zieleń. Zabudowa została rozciągnięta południkowo, z dziedzińcami otwartymi na południe i skrzydłami bocznymi ułożonymi równoleżnikowo. Wzdłuż ulicy Wileńskiej zabudowa jest zwarta, pierzejowa z lokalami usługowymi na parterze. Lekkości długiemu budynkowi dodają podcienia i otwarcia w stronę placu na osi ulicy Środkowej z przystankiem tramwajowym. Powiązania piesze pomiędzy Aleją Solidarności i ulicą Wileńską znajdują się nad zadaszonymi pasażami wzdłuż elewacji budynków i prostopadle do ulic. Dominanta wysokościowa od strony południowej jest określana jako „powidok historyczno-kulturowy stacji kolejowej z nieodłącznym zegarem”. Na osiedlu Wileńska Express powstało 416 mieszkań o powierzchni od 26 do 80 m kw. Powierzchnia całkowita części nadziemnej wynosi bisko 27,3 tys. m kw. (użytkowa – ok. 18,4 tys. m kw.). Każde mieszkanie ma balkon albo taras. Pod budynkiem jest parking podziemny. Architekt Andrzej M. Chołdzyński mówił o różnych kolejowych inspiracjach. Wykorzystał czerwoną cegłę i detale, które mogą się kojarzyć z XIX-wiecznymi zabudowaniami dworców jak duże okna o ciemnych szprosach czy zegar na dziedzińcu.

Fot. Piotr Krajewski

W Apartments

Ulica Siedmiogrodzka 3
Autorzy: WWAA, Marcin Mostafa, Natalia Paszkowska, Iwona Borkowska, Michał Kielian, Krzysztof Mazanek, Małgorzata Kwiatkowska, Marta Szadokierska, Dorota Wilczyńska
Inwestor: Marvipol W Apartments

Projekt W Apartments został zrealizowany na wprost Zajezdni Tramwajów Warszawskich, w miejscu wyburzonego trzykondygnacyjnego pawilonu z 1953 roku. Stanowił relikt dawnych Zakładów Radiowych im. Marcina Kasprzaka ze stołówką, biurami oraz magazynem odzieżowym. Nowa inwestycja składa się z dwóch budynków, które łączy wspólna przestrzeń częściowo zadaszonego dziedzińca z wejściem głównym, holem i recepcją. Część wieżowa ma 16 pięter i białe elewacje. Część niższa ma sześć pięter i szare, ciemne fasady. Mieszkania mają zróżnicowane metraże od 30 do nawet 212 metrów kwadratowych. W każdym jest balkon, loggia lub taras. Najwyżej położone apartamenty są dwupoziomowe z antresolą. W parterze od strony ulicą działa osiem lokali usługowych. Fotogeniczny jest przestrzenny układ skrzynek pocztowych w holu za recepcją. To rzeźba z dostępem z czterech stron, która stanowi symboliczny model zespołu W Apartments.

Fot. Piotr Krajewski

Biurowiec Y w kompleksie Generation Park X, Y, Z

Rondo Daszyńskiego 4
Autorzy: JEMS Architekci; zespół autorski: Olgierd Jagiełło, Paweł Majkusiak, Maciej Miłobędzki, Marek Moskal, Marcin Sadowski, Andrzej Sidorowicz, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Marcin Citko, Paweł Gozdyra, Jan Jaworski, Justyna Kościańska, Karol Krawczyk, Marta Najder
Inwestor: Spółka biurowa Skanska

Zespół trzech budynków biurowych Generation Park X, Y, Z powstał przy samym rondzie Daszyńskiego. Wcześniej w tym miejscu stała centrala Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”, która po przebudowie w latach 2002-2014 pełniła funkcję Instytut Pamięci Narodowej. Nowe biurowce utworzyły kwartał miejski między ulicami: Towarową, Prostą, Wronią i Łucką. Cała inwestycja zaczęła się w 2015 roku, a jej ostatnim etapem było ukończenie w 2021 roku 140-metrowej części wieżowej Generation Park Y. Kompleks trzech biurowców ma 88 tysięcy metrów kwadratowych, z czego ponad połowa mieści się w wysokim budynku. „Od początku formułowania założeń tego projektu bardzo dużo uwagi poświęciliśmy kwestiom jakości przestrzeni publicznej: stworzeniu miejskiego skweru, pasażu pieszego, który pozwoli na przechodzenie od strony ronda Daszyńskiego w kierunku ulicy Grzybowskiej. W ramach oswajania projektu z miastem, na wolnym od zabudowy fragmencie działki w cieniu rosnących drzew, udało się zaaranżować zalążek miejskiego placyku, miejsca, gdzie można zatrzymać się na chwilę, by z kubkiem kawy odpocząć w biegu” – mówił współautor Paweł Majkusiak z pracowni JEMS Architekci. Inwestor we współpracy z architektami wykorzystał wiele rozwiązań proekologicznych, które pozwalają na oszczędzanie i retencję wody czy ograniczenie zużycia energii.

Fot. Juliusz Sokołowski

Browary Warszawskie

Kwartał ulic: Grzybowska, Wronia, Chłodna i Krochmalna
Autorzy: JEMS Architekci. Architekci prowadzący: Olgierd Jagiełło, Paweł Majkusiak, Marek Moskal, Marcin Sadowski, Maciej Rydz; apartamenty Krochmalna 56: Marta Świątek-Piziorska; apartamenty Krochmalna 58: Łukasz Stępnik, Piotr Waleszkiewicz; apartamenty przy Warzelni: Katarzyna Kuźmińska, Łukasz Stępnik; apartamenty Resi for Rent: Łukasz Krzesiak; biura przy Bramie: Grzegorz Artymiński, Grzegorz Moskała; biura przy Warzelni i piwnice Leżakowni: Anna Świderska; biura przy Willi: Anna Świderska, Piotr Waleszkiewicz; Laboratorium: Izabela Bednarska; Warzelnia: Marta Najder; willa Schiele: Anna Dubois, Maciej Mazgaj; zespół autorski: Zygmunt Borawski, Tytus Brzozowski, Mieszko Burmas, Małgorzata Charazińska, Łukasz Chaberka, Marcin Giemza, Wojciech Gruszczyński, Michał Iwaniuk, Szamil Jachimczyk, Katarzyna Janczura, Rafał Jóźwiak, Radosław Kacprzak, Urszula Kos, Magdalena Litaszewska, Beata Momot, Bartłomiej Najman, Maciej Olczak, Maks Potapow, Agnieszka Rokicka, Aleksandra Rusin, Bartosz Śniadowski, Mateusz Świętorzecki, Izabela Wencel, Marcin Zaremba, Agata Żak
Inwestor: Echo Investment

Tradycja warzenia piwa w tym miejscu Woli sięga XIX wieku. Swój zakład otworzyli tu w 1846 roku Błażej Habersbuch, Konstanty Schiele i Henryk Klawe. Browar został upaństwowiony po II wojnie światowej. Cały teren o powierzchni 4,5 ha wraz z zabudowaniami był odgrodzony od miasta murem. Teraz stanowi atrakcyjną i żywą część miasta. Browary Warszawskie to kompleks budynków o zróżnicowanej architekturze, które pełnią różne funkcje. Są tu mieszkania własnościowe i na wynajem, biurowce, sklepy, lokale usługowe. Inwestor uratował i odrestaurował trzy budynki zabytkowe: biurowy z ok. 1870 r. (Laboratorium), Warzelnię z lat 80. XIX wieku oraz dom mieszkalny właścicieli z 1891 r. przy ul. Grzybowskiej (Willa Schielego). Udało się wykorzystać i zmodernizować relikty 170-letnich piwnic z restauracjami i kawiarniami. Wokół nich powstał zagłębiony plac. Bardzo ważna jest urbanistyka Browarów Warszawskich. Powstała cała sieć ulic, placów i skwerów dobrze powiązana z przestrzeniami publicznymi miasta. Browary Warszawskie po raz pierwszy nominujemy do nagrody za całokształt. We wcześniejszych edycjach konkursu architekci i inwestor zgłaszali poszczególnego etapy tej inwestycji.

Fot. Piotr Krajewski

Targowisko Bakalarska – Asian Town

Ulica Bakalarska 11
Autorzy: Pracownia Architektoniczna Aleksandra Wasilkowska; współpraca: Karolina Kotlicka, Monika Oleśko, Daniel Przybyłek, Pham Ngoc Hoan, Tomasz Cichosz
Inwestor: Nasz Rynek

Bakalak zajął dwuhektarowy teren poprzemysłowy w sąsiedztwie ratusza Włoch i giełdy kwiatowej. Teren jest dzierżawiony od Przedsiębiorstwa Gospodarki Maszynami Budownictwa. Znajdują się na nim pozostałości po halach i budynkach przemysłowych. Zadaszenia i różne elementy dawnych konstrukcji zostały zmodernizowane i dostosowane do działalności targowiska, które zaczęło działać w tym miejscu w 2010 roku. Na Bakalarską przeniosło się ponad 500 kupców z likwidowanego Jarmarku Europa (do 2008 roku na Stadionie Dziesięciolecia). Bakalarska jest wielokulturowa, pracownicy pochodzą z 25 krajów. Na bazarze można kupić tanią odzież, buty i kosmetyki. Są też punkty usługowe i gastronomiczne z oryginalną kuchnią z całego świata. Zakupy i inne codzienne sprawy można załatwić w ponad 500 pawilonach i na setkach stoisk pod dachem lub w namiotach. Bazarem zarządza spółka Nasz Rynek. Jej przedstawiciele zwrócili się do Aleksandry Wasilkowskiej z prośbą o przygotowanie projektu jego rewaloryzacji. Architektka prowadziła konsultacje z kupcami. Udało się uporządkować przestrzeń handlową i obudować ją pierzeją. Nowe obiekty mają charakterystyczną attykę. W budynku działają stragany z owocami i warzywami, inne stanowiska handlowe, są punkty usługowe, restauracje i bary. Bazar zachował swój niepowtarzalny charakter. Udało się utrzymać układ alejek i zadaszenia na terenie poprzemysłowym. Targowisko na Bakalarskiej stanowi dowód na wielką żywotność drobnego biznesu i tradycyjnego handlu, także w czasie pandemii.

Fot. Piotr Krajewski

Fabryka PZO

Ulica Grochowska 316
Autorzy: Konkret Architekci; projekt wnętrz: APA Wojciechowski
Inwestor: White Star Real Estate, Cain International

Dawna fabryka Polskich Zakładów Optycznych (PZO) znajduje się w sercu historycznej i przemysłowej części Pragi-Południe na Kamionku. Hale PZO powstały przed II wojną światową. Produkowano tu m.in. lornetki dla wojska. Fabryka została poważnie uszkodzona w czasie wojny. Odbudowano ją w 1947 roku. W PZO produkowano nadal sprzęt optyczny dla armii, a także m.in. mikroskopy, instrumenty geodezyjne, rzutniki, aparaty fotograficzne. Zabytkowy obiekt został zmodernizowany. Pełni teraz funkcje biurowe z częścią usługową. W sześciokondygnacyjnym gmachu od strony ulicy Grochowskiej swoją siedzibę ma teraz Zarząd Transportu Miejskiego. Architekci zachowali podziały fasady, wielkie okna i przeszklenia o industrialnych podziałach. Wnętrza zostały zaaranżowane z szacunkiem dla postindustralnej konstrukcji obiektu. Inwestycja otworzyła odcięte od miasta tereny pofabryczne. Ulica Kamionkowska była dawniej przegrodzona bramami fabrycznymi. Teraz jest dostępna dla wszystkich na całej długości.

Fot. Piotr Krajewski

Piwnice leżakowni w Browarach Warszawskich

Ulica Haberbuscha i Schielego 2
Autorzy: JEMS Architekci. Architekci prowadzący: Olgierd Jagiełło, Paweł Majkusiak, Marek Moskal, Maciej Rydz, Anna Świderska; zespół autorski: Grzegorz Artymiński, Izabela Bednarska, Zygmunt Borawski, Tytus Brzozowski, Mieszko Burmas, Małgorzata Charazińska, Łukasz Chaberka, Anna Dubois, Marcin Giemza, Wojciech Gruszczyński, Michał Iwaniuk, Szamil Jachimczyk, Katarzyna Janczura, Rafał Jóźwiak, Radosław Kacprzak, Łukasz Krzesiak, Katarzyna Kuźmińska, Urszula Kos, Magdalena Litaszewska, Maciej Mazgaj, Beata Momot, Grzegorz Moskała, Marta Najder, Bartłomiej Najman, Maciej Olczak, Maks Potapow, Łukasz Stępnik, Marta Świątek-Piziorska, Anna Świderska, Agnieszka Rokicka, Aleksandra Rusin, Bartosz Śniadowski, Mateusz Świętorzecki, Piotr Waleszkiewicz, Izabela Wencel, Marcin Zaremba, Agata Żak
Inwestor: Echo Investment

W zagłębionym placu na terenie Browarów Warszawskich znajduje się tzw. Leżakownia, której historia sięga XIX wieku. To piwnice, które pełniły funkcję magazynów piwa i były połączenie z budynkiem Warzelni. Przestrzeń piwnic ulegała wielokrotnej przebudowie. W trakcie inwestycji udało się zachować i odrestaurować sklepienia kolebkowe z czerwonej cegły z cegielni Włochy. W piwnicach została urządzona wielka hala z 12 stoiskami z kuchnią z całego świata (Food Hall Browary). W części podziemnej działa też duża restauracja z browarem, w którym warzy się 19 rzemieślniczych gatunków piwa. Architekci i inwestor odrestaurowali zabytkowe łuki sklepienia kolebkowego piwnic. Wielkie witryny ze szkła zamykają nawy piwnic i wpuszczają do środka światło naturalne.

Fot. Piotr Krajewski, Maciej Rydz, Grzegorz Marcinek

Upamiętnienie Archiwum Ringelbluma

Skwer przy ulicy Nowolipki 28
Autorzy: Łukasz Mieszkowski, Marcin Urbanek; inicjatorzy upamiętnienia: Społeczny Komitet Upamiętnienia Archiwum Ringelbluma; partnerzy: Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych Stacja MURANÓW, Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce
Inwestor: Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych Stacja MURANÓW, Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce

Dwóch nastolatków Dawid Graber i Nachum Grzywacz oraz ich nauczyciel Izrael Lichtensztajn latem 1942 r. przy ulicy Nowolipki 68 (dziś Nowolipki 28)zakopali pierwszą część Archiwum Ringelbluma. Byli członkami grupy Oneg Szabat. Założył ją dr Emanuel Ringelblum. Do zadań tajnej organizacji należało wszechstronne dokumentowanie życia i śmierci polskich Żydów pod okupacją niemiecką. Druga część Archiwum Ringelbluma została zakopana w tym samym miejscu, prawdopodobnie w lutym 1943 r. Twórcy Podziemnego Archiwum Getta Warszawy dali przykład jednego z największych świadectw cywilnego i intelektualnego oporu wobec barbarzyństwa Niemców w czasie II wojny światowej. Skrzynie i bańki na mleko z tysiącami listów, rysunków, dokumentów zostały odkryte po wojnie. Stanowią bezcenne źródło wiedzy o życiu i śmierci Żydów w warszawskim getcie. Pierwszą część Archiwum udało się odnaleźć w ruinach budynku przy Nowolipki w 1946 roku, a drugą w 1950 roku. Zbiór zawierający ponad 35 000 stron dokumentów znajduje się pod opieką Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce w depozycie Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma. W 1999 roku Archiwum zostało wpisane przez UNESCO na Listę „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa. Projekt udało się zrealizować dzięki współpracy społeczników, różnych organizacji i firm prywatnych. Upamiętnienie jest skromne, a symbolika czytelna. Ścieżka z czarnymi tablicami informacyjnymi naprowadza na sześcian ze szkła, w którym jest zatopiona fotokopia testamentu Dawida Grabera. Podziemna część z żelbetu ma przypominać piwnicę – miejsce ukrycia dokumentów.

Fot. Piotr Krajewski

Browary Warszawskie – przestrzeń publiczna

Kwartał ulic: Grzybowska, Wronia, Chłodna i Krochmalna
Autorzy: JEMS Architekci. Architekci prowadzący: Olgierd Jagiełło, Paweł Majkusiak, Marek Moskal, Marcin Sadowski, Maciej Rydz; zespół autorski: Grzegorz Artymiński, Izabela Bednarska, Zygmunt Borawski, Tytus Brzozowski, Mieszko Burmas, Małgorzata Charazińska, Łukasz Chaberka, Anna Dubois, Marcin Giemza, Wojciech Gruszczyński, Michał Iwaniuk, Szamil Jachimczyk, Katarzyna Janczura, Rafał Jóźwiak, Radosław Kacprzak, Łukasz Krzesiak, Katarzyna Kuźmińska, Urszula Kos, Magdalena Litaszewska, Maciej Mazgaj, Beata Momot, Grzegorz Moskała, Marta Najder, Bartłomiej Najman, Maciej Olczak, Maks Potapow, Łukasz Stępnik, Marta Świątek-Piziorska, Anna Świderska, Agnieszka Rokicka, Aleksandra Rusin, Bartosz Śniadowski, Mateusz Świętorzecki, Piotr Waleszkiewicz, Izabela Wencel, Marcin Zaremba, Agata Żak
Inwestor: Echo Investment

Browary Warszawskie stanowią duże założenie urbanistyczne. Budynki są równie ważne jak przestrzenie wspólne między nimi. Wszystkie łączą się z ulicami miejskimi. Rynek Warzelni został urządzony pomiędzy budynkami Laboratorium i Warzelni. Jego wielkość można porównać do Rynku Starego Miasta. To punkt centralny z restauracjami i sklepami, miejsce organizowania różnych wydarzeń i spotkań. Reprezentacyjny plac, nazywany Bramą Browarów, powstał w obniżeniu terenu przy ulicy Grzybowskiej, blisko skrzyżowania z ulicą Wronią. Na dachu piwnic Leżakowni między biurowcami a zabytkową Willą Browarów jest Ogród Centralny. Można w nim urządzać imprezy plenerowe, piknik lub odpocząć wśród drzew i kwiatów. Kameralny Plac Śniadaniowy znajduje się przy apartamentowcu i blisko kawiarni. Inwestor posadził na całym swoim terenie 230 dużych drzew. Przestrzenie wspólne i otwarte dla wszystkich mają powierzchnię 1,6 hektara.

Fot. Juliusz Sokołowski

Modernizacja Plaży Romantycznej w Wawrze

Rejon ulicy Rychnowskiej
Autorzy: Pracownia Projektowa Karol Żurawski, Kacper Karpiński, Karol Perkowski, Tomasz Podniesiński, Dawid Roszkowski, Karol Żurawski; architektura krajobrazu: Łukasz Kowalski; konstrukcja: Wojciech Kapela, Neven Kostic; hydrologia: Piotr Kuźniar
Inwestor: Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Dzika plaża w Wawrze od lat cieszyła się popularnością – przybijały tu łódki, mieszkańcy rozpalali ogniska, łowili ryby. Samorządowcy i miejscy ogrodnicy postanowili porządnie zagospodarować to miejsce z poszanowaniem krajobrazu i natury. W górnej części Plaży Romantycznej powstała duża polana rekreacyjna oraz wyspa piasku z naturalnymi kłodami do zabawy i odpoczynku. Na jej obrzeżach posadzono 354 drzewa oraz 1204 krzewy. Jest też plac parkingowy z zielenią i alejkami o nawierzchniach mineralnych, które przepuszczają wodę. Na mieszkańców czekają ławy i stoły pod zadaszeniami z drewna, są też miejsca na ogniska. Dolna część plaży to miejsce wypoczynku na piasku. Jest też murawa, co stanowi świadome nawiązanie do pierwotnego wyglądu skarpy na styku z rzeką. Brzeg Wisły został urządzony jako punkt widokowy z tarasami po bokach, które są umocnione palisadami i piaskiem. Plaża to także miejsce aktywności sportowo-rekreacyjnych. Kajakarze mogą zwodować kajaki, zejść po piasku łagodną pochylnią pomiędzy palisadami. Siatkarze mają boisko do siatkówki plażowej. W pawilonie plażowego można w sezonie wypożyczyć leżaki i sprzęt sportowy. Nowe ścieżki rowerowe są połączone ze szlakiem w lesie łęgowym nad Wisłą. Z Plaży Romantycznej można w sezonie letnim przepłynąć promem na Plażę Zawady w Wilanowie. Pawilon na plaży oraz zadaszenia z ławami i stołami zostały zaprojektowane w taki sposób, aby można je było zdemontować w przypadku wysokiej fali powodziowej.

Fot. Karol Żurawski, Piotr Krajewski

Wystawa „Więcej zieleni! Projekty Aliny Scholtz”

Autorzy: Klara Czerniewska-Andryszczyk, Ewa Perlińska-Kobierzyńska, Natalia Budnik, Małgorzata Kuciewicz, Simone De Iacobis
Organizator: Muzeum Woli

Warszawa jest zaliczana do jednej z najbardziej zielonych stolic Europy. Status ten zyskała dopiero po katastrofie II wojny światowej. Jedną z autorek zielonej przemiany miasta w trakcie jego odbudowy była Alina Scholtz, pionierka nowoczesnej architektury krajobrazu w Polsce. Jej dorobek jest imponujący. Pracowała nad przywróceniem warszawskich parków historycznych i ogrodów. Kierowała Pracownią Zieleni w Biurze Odbudowy Stolicy. Była autorką założeń parkowych i projektów zieleni na nowych osiedlach mieszkaniowych, m.in. Szwoleżerów czy Sady Żoliborskie. Wśród jej dzieł są takie realizacje jak: wolski Park Moczydło, tereny Toru Wyścigów Konnych na Służewcu czy Centralny Park Kultury (obecnie Park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego). Alina Scholtz w taki sposób komponowała zieleń, by zachwycała nas o różnych porach roku. Przy chodnikach do szkoły czy przedszkoli sadziła drzewa owocowe, kasztanowce, jarzębiny, dęby. Jesienne zbiory nasion można było wykorzystać w czasie zabawy i na zajęciach plastycznych. Autorka projektując zieleń, myślała o wszystkim. Wystawa przybliżyła wielki dorobek Aliny Scholtz. Aranżacja była ciekawa plastycznie. Wystawę uzupełniał bogaty program z różnymi atrakcjami. Oprócz wykładów można było wziąć udział w spacerach i wycieczkach rowerowych w celu lepszego poznania terenów miejskiej zieleni.

Fot. Tomasz Kaczor/Muzeum Warszawy

Wystawa „Jak robić szkołę?” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Kuratorzy wystawy i festiwalu: Szymon Maliborski, Paweł Brylski; zespół festiwalu: Anna Grajewska, Dominik Jagiełło, Marta Skowrońska-Markiewicz, Marta Przybył; produkcja: Anna Kobierska, Weronika Orłowska, Paweł Wójcik; komunikacja: Marta Bartkowska, Józefina Bartyzel, Anna Szałas, Iga Winczakiewicz, Aleksandra Urbańska; koordynacja programu publicznego: Paweł Nowożycki

Wystawa odbyła się w ramach 13. edycji Festiwalu Warszawa w Budowie. Autorzy szukali odpowiedzi na pytania dotyczące szeroko rozumianej oświaty. Główne brzmiało: jakie cechy powinna mieć szkoła, by jak najlepiej spełniała swoje zadania? Organizatorzy zaprezentowali osiągnięcia stu lat projektowania obiektów edukacyjnych w Warszawie. Można było poznać inwestycje zrealizowane w ramach akcji budowlanej za prezydentury Stefana Starzyńskiego przed wojną. Nie mogło zabraknąć przeglądu „tysiąclatek” z czasów PRL, czyli oświatowych „pomników Tysiąclecia państwa polskiego”. Wystawa miała charakter opowieści, która łączyła fakty, liczby, ciekawostki, projekty architektoniczne, zdjęcia i prace artystyczne. Widzowie mogli się też zapoznać z działaniami Biura Architektury i Planowania Przestrzennego. Wśród nich jest publikacja z przyjętymi przez miasto standardami „Szkoła dobrze zaprojektowana”. Na wystawie mogliśmy zobaczyć nie tylko opisy „dobrze zrobionej” szkoły, ale i najlepsze realizacje, które znalazły się w finale konkursu Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy. Pracownia xystudio, która specjalizuje się w projektowaniu przestrzeni edukacyjnych, zdobyła w tym konkursie nagrodę Grand Prix. I współtworzyła wystawę w Muzeum nad Wisłą. W ramach Festiwalu Warszawa w Budowie odbywały się także spacery architektoniczne po warszawskich szkołach.

Fot. Daniel Chrobak

Książka „Jakby luksusowo. Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90.” i strona internetowa ARCHIwum Warszawy lat 90.

Autorka książki: Aleksandra Stępień-Dąbrowska
Autorzy strony internetowej: Aleksandra Stępień-Dąbrowska, Alicja Gzowska, Adam Kosik, Maciej Leszczełowski (fotograf), Adam Kosik; wolontariusze: Magdalena Bryk, Bartosz Dąbrowski, Piotr Jan Fałat, Mikołaj Kowalewski, Aleksandra Wilczewska
Wydawca książki: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki

Książka „Jakby luksusowo. Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90.” badaczki architektury Aleksandra Stępień-Dąbrowska przybliża 94 realizacje oddane do użytku lub projektowane w latach 90. XX wieku. Są wśród nich realizacje znane jak Biblioteka Uniwersytecka na Powiślu, charakterystyczne jak Hotel Sobieski przy placu Zawiszy oraz takie, o których wiedzą tylko pasjonaci. W „najntisowych wariacjach” dom stawał się pałacem, biurowiec był jak transatlantyk, a willa mogła wyglądać jak plener do filmu „Pan Tadeusz”. Książka stanowi autorski wybór obiektów. Składają się one na opowieść „o tym, kim byliśmy nie tak dawno temu i kim marzyliśmy, by się stać. Może to jest ostatni moment na taką refleksję, zanim wiele budynków z lat 90. bezpowrotnie zniknie z krajobrazu miasta”. „ARCHIwum Warszawy lat 90.” początkowo funkcjonowało tylko w mediach społecznościowych, teraz ma własną stronę internetową z interaktywną mapą. Są zdjęcia, daty projektu i realizacji, nazwiska autorów, nazwy i zdjęcia budynków, inwestorzy. Autorki i autorzy oraz wolontariusze zebrali do tej pory i opisali 383 realizacje architektoniczne. Stało się to możliwe dzięki wsparciu Stowarzyszenia Miasto Moje a w Nim, dofinansowaniu przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa). Teksty są napisane przystępnym językiem. Mapy i zdjęcia ułatwiają lokalizowanie i rozpoznanie obiektów. Strona internetowa jest łatwa i intuicyjna w obsłudze.